CA VIÊM PHỔI HIẾM GẶP ĐƯỢC CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ KỊP THỜI
CA VIÊM PHỔI HIẾM GẶP ĐƯỢC CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ KỊP THỜI
Viêm phổi tăng bạch cầu ái toan là một bệnh phổi hiếm gặp với tỉ lệ 9,1/100.000 dân/năm. Nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến suy hô hấp nặng, thậm chí tử vong. Tuy nhiên, việc chẩn đoán thường gặp nhiều khó khăn, do triệu chứng bệnh không điển hình, nguyên nhân gây bệnh đa dạng, 30% các trường hợp là vô căn, các nguyên nhân đặc hiệu khác như nhiễm ký sinh trùng, nấm, bệnh tự miễn hoặc bệnh lý ác tính. Trung tâm Điều trị theo yêu cầu công nghệ cao- Bệnh viện Phổi Trung Ương vừa tiếp nhận và điều trị thành công một nữ bệnh nhân mắc viêm phổi tăng bạch cầu ái toan vô căn.
Đó là bệnh nhân H.T.H.V, nữ, 53 tuổi, sinh sống ở thành phố Yên Bái,tỉnh Yên Bái. Bệnh nhân có tiền sử Lao phổi cũ cách đây 10 năm. Bệnh diễn biến hơn 1 tháng, ban đầu bệnh nhân xuất hiện sốt cao kèm theo ho khan, đau tức nặng ngực hai bên. Bệnh nhân tự mua thuốc tại hiệu thuốc uống nhưng bệnh không đỡ. Sau đó bệnh nhân đến khám tại một phòng khám tư gần nhà, được chẩn đoán viêm phổi, điều trị 10 ngày bằng kháng sinh nhưng không cắt sốt, ho nhiều, tình trạng khó thở và mệt mỏi ngày càng tăng dần, bệnh nhân được giới thiệu chuyển lên bệnh viện Phổi Trung Ương với chẩn đoán ban đầu là “Theo dõi lao phổi tái phát chưa loại trừ U phổi”. Bệnh nhân và gia đình rất lo lắng về tình trạng bệnh của mình. Cô V. chia sẻ: “ Tôi bị ho và sốt hơn 1 tháng nay, uống nhiều loại thuốc nhưng không đỡ, cũng đã từng điều trị lao phổi một lần rồi, nhỡ lần này lại lao phổi tái phát thì tôi không biết phải làm thế nào! ”.
Là bác sĩ điều trị trực tiếp cho bệnh nhân, BSCK II. Nguyễn Thị Phượng, Trung tâm điều trị theo yêu cầu công nghệ cao, Bệnh viện Phổi Trung Ương cho biết: “ Khi vào trung tâm, bệnh nhân sốt cao liên tục, oxy trong máu giảm thấp, tổn thương phổi là nhiều đám đông đặc dạng khối u rải rác khắp hai phổi. Tuy nhiên, các xét nghiệm cơ bản ban đầu cho thấy bệnh nhân không có tình trạng nhiễm trùng ( chỉ số viêm CRP là 1.7- trong giới hạn bình thường), các marker tầm soát ung thư đều âm tính, các xét nghiệm soi đờm tìm vi khuẩn lao âm tính. Xét nghiệm tổng phân tích máu có chỉ số bạch cầu là 14G/l (tăng gấp 1,5 lần bình thường), nhưng điều đáng chú ý là số lượng bạch cầu ưa acid trong máu là 4500 tế bào, tăng rất cao so với bình thường chỉ <500 tế bào”.
Hình 1: phim chụp XQ phổi của bệnh nhân lúc nhập viện
Tai Trung tâm điều trị theo yêu cầu công nghệ cao, bệnh nhân được hội chẩn với Ban lãnh đạo trung tâm và các chuyên gia đầu ngành về bệnh lý hô hấp của bệnh viện, tổn thương phổi là nhiều khối đặc dạng u, tuy nhiên qua thăm khám lâm sàng, kết hợp với kết quả xét nghiệm máu ban đầu, chúng tôi nghĩ nhiều đến khả năng bệnh viêm phổi tăng bạch cầu ái toan, và vẫn cần phải loại trừ ung thư phổi ở bệnh nhân này.
Ngay sau đó, bệnh nhân được làm thêm các xét nghiệm chuyên sâu để chẩn đoán xác định, gồm có chụp cắt lớp vi tính lồng ngực độ phân giải cao, sinh thiết phổi xuyên thành ngực dưới hướng dẫn của của cắt lớp vi tính, nội soi phế quản lấy dịch rửa phế quản phế nang để đếm số lượng bạch cầu ái toan. Đây đều là các kỹ thuật yêu cầu trang thiết bị hiện đại và trình độ cao, đã và đang được thực hiện thường quy tại bệnh viện Phổi Trung Ương.
Hình 2: phim chụp cắt lớp vi tính lồng ngực lúc nhập viện
Kết quả cho thấy tỉ lệ bạch cầu ái toan trong dịch rửa phế quản là 10% (tăng so với bình thường), mẫu sinh thiết nhu mô phổi không có tế bào ác tính mà chủ yếu là bạch cầu ái toan. Bệnh nhân được chẩn đoán xác định là viêm phổi tăng bạch cầu ái toan. Bạch cầu ái toan là một dạng của tế bào bạch cầu ( tế bào viêm), thường tăng ở trong nhu mô phổi khi có tình trạng nhiễm ký sinh trùng, hen phế quản, nấm phổi dị ứng, bệnh lý viêm tự miễn, hay thậm chí là vô căn ( không có căn nguyên). Ở bệnh nhân này, không có tiền sử hen phế quản, tại vùng bệnh nhân sinh sống không có ai bị bệnh sán lá phổi hay các bệnh giun sán khác, cũng không có tiền sử ăn cua, gỏi sống. Xét nghiệm kháng thể ký sinh trùng ( giun, sán…) âm tính, kháng thể Ig G,IgE đặc hiệu cho nấm âm tính, xét nghiệm các yếu tố tự miễn âm tính. Bệnh nhân được hội chẩn Ban lãnh đạo trung tâm lần thứ 2, kết luận chẩn đoán là viêm phổi tăng bạch cầu ái toan vô căn.
Bệnh nhân được điều trị bằng thuốc corticoid. Kết quả đáp ứng tốt với điều trị, sau 2 ngày, chị V. cắt sốt, đỡ ho, đỡ khó thở. Sau 7 ngày điều trị, người bệnh không còn các triệu chứng, chụp Xq ngực đánh giá các tổn thương tại phổi đã giảm đến 80%. Bệnh nhân được ra viện và tiếp tục theo dõi điều trị ngoại trú tại trung tâm.
Hình 3: phim Xquang của bệnh nhân sau điều trị 7 ngày
Tái khám ngày 29/09/2023, tình trạng sức khỏe của chị V. đã ổn định, không còn sốt, không còn khó thở, phim chụp cắt lớp vi tính các tổn thương tại phổi đã biến mất hoàn toàn. Chị V. vui mừng chia sẻ: “ Mặc dù mắc phải căn bệnh viêm phổi hiếm gặp, nhưng tôi may mắn được các bác sĩ nhanh chóng chẩn đoán ra đúng căn nguyên gây bệnh và điều trị kịp thời, chỉ sau 1 tháng mà phổi của tôi hoàn toàn trở về bình thường. Sức khỏe của tôi hiện tại rất tốt, tôi có thể đi làm trở lại và sinh hoạt bình thường, không cần thở oxy nữa. Cảm ơn bệnh viện, cảm ơn các nhân viên y tế Trung tâm điều trị theo yêu cầu công nghệ cao đã tận tình chăm sóc, chữa trị cho tôi để tôi có được sức khỏe tốt như hôm nay.”
Hình 4 : phim chụp cắt lớp vi tính sau 1 tháng điều trị (29/09/2023)
Chia sẻ về ca bệnh này TS. BS Nguyễn Kim Cương, giám đốc Trung tâm điều trị Theo yêu cầu công nghệ cao cho biết: “ Viêm phổi tăng bạch cầu ái toan là một nhóm gồm các bệnh lý hiếm gặp của phổi với cơ chế bệnh sinh khác nhau, trong đó có những thể tiến triển rất nhanh dẫn đến suy hô hấp nặng, thậm chí tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Vì vậy các bác sĩ cần nhanh chóng phân loại và định hướng đúng nguyên nhân. Với các trường hơp viêm phổi kèm theo bạch cầu ái toan trong máu tăng cao, chúng ta nên nghĩ đến bệnh này và chuyển bệnh nhân đến các cơ sở chuyên khoa sâu về hô hấp để nội soi phế quản và sinh thiết phổi làm chẩn đoán. Điều trị thành công những ca bệnh khó cũng thể hiện nỗ lực của các bác sĩ bệnh viện Phổi Trung ương, bệnh viện chuyên khoa đầu ngành về lao và bệnh phổi”.
Qua đây, bác sĩ khuyến cáo người dân cần thường xuyên kiểm tra sức khỏe định kì 6 tháng/ lần. Khi có bất kể triệu chứng bất thường như sốt, ho, khó thở… cần đến các cơ sở y tế để được bác sĩ thăm khám, chẩn đoán, điều trị kịp thời, tránh tự ý dùng thuốc.